Begrippen gebruikt rondom de overgang

Definities

De menopauze betreft het einde van de menstruaties ten gevolge van het ophouden van de  functie van de eierstokken en is een bepaald moment. Hoewel de (natuurlijk optredende) menopauze in een periode valt waarin regelmatig vervelende klachten optreden beschouwen wij de overgang als een normaal gebeuren. De overgang ten gevolge van medisch handelen (eierstokverwijdering of chemotherapie) daarentegen is geen normaal proces en moet anders bekeken worden. Veroudering is een natuurlijk proces in de loop der tijd zonder dat sprake is van ziekte. Het verouderingsproces van het vrouwelijke systeem begint al voor de geboorte en is een doorlopend proces. Centraal staat daarbij het verlies van eicellen door bijvoorbeeld de eisprong. De snelheid van dit proces vertoont grote verschillen tussen vrouwen. Dit resulteert in een groot verschil in de leeftijd waarop de menopauze optreedt.

Begrippen

in het verleden was er nogal verwarring over de namen rondom de overgang  die gebruikt werden . De WHO (world health organisation) heeft hier verandering ingebracht door de begrippen duidelijk te omschrijven en andere definities weg te laten.   

Begrippen volgens de WHO

Het onregelmatig worden van de menstruatiecyclus is één van de kenmerkende verschijnselen van de overgang.

De definities van menopauze, peri- en postmenopauze zijn alle gerelateerd aan

veranderingen in het menstratiepatroon.

Menopauze

De menopauze is de laatste bloeding uit het slijmvlies van de baarnoeder als gevolg van een natuurlijke laatste invloed uit het ovarium.

De natuurlijke menopauze is slechts terug kijkend vast te stellen na een jaar zonder bloedverlies. Er bestaat geen test die kan vaststellen of de menopauze nadert of reeds geweest is. De Westerse vrouw heeft de spontane natuurlijke menopauze gemiddeld op de leeftijd van ongeveer 52 jaar.

Men spreekt van een kunstmatige menopauze als het ophouden van de menstruaties is veroorzaakt door verwijdering van beide eierstokken of door het einde van de eierstok functie door chemotherapie of bestraling.

Het ophouden van de menstruaties door een baarmoeder verwijdering met behoud van één of beide ovaria wordt niet gezien als menopauze.

Het begrip “menopauze” wordt in het dagelijks taalgebruik nogal eens verkeerd gebruikt waarbij dan zowel de perimenopauze als de postmenopauze kan zijn bedoeld.

Pre-menopauze

De pre-menopauze is de laatste 1 tot 2 jaar voorafgaande aan de menopauze en de levensfase waarin het menstruatiepatroon nog niet is veranderd. Met de verandering van het menstruatiepatroon vangt dan de peri-menopauze aan

Perimenopauze

Levensfase waarin duidelijke menstruatieveranderingen optreden, al dan niet tezamen met opvliegers, en waarbij nog geen jaar menstruatie vrije  bestaat. Het eerste jaar na de menopauze behoort tot de perimenopauze.

Postmenopauze

Levensfase na de menopauze, ongeacht of dit een spontane natuurlijke gebeurtenis was of veroorzaakt werd door operatie of chemotherapie of bestraling.

Het eerste postmenopauzale jaar behoort zowel tot de perimenopauze als tot de postmenopauze.

De overgang

De overgang, menopauzale transitie, moet volgens de WHO gereserveerd worden voor de periode met onregelmatige menstruaties voorafgaande aan de menopauze. Gemiddeld begint de onregelmatigheid van de menstruatiecyclus op de leeftijd van 48 jaar en duurt deze periode tot aan de menopauze dus ongeveer 4 jaar.

Premature menopauze

De premature menopauze is de menopauze die optreedt op een leeftijd jonger dan 40 jaar .

De menopauze tussen 40 en 45 jaar is te beschouwen als een (te) vroege menopauze in het licht van de verdere levensverwachting maar valt niet onder het begrip premature menopauze.

Tijdelijke menopauze

De term tijdelijke menopauze beschrijft een periode met niet menstrueren­ met alle kenmerken van de menopauze maar waarbij na verloop van tijd weer activiteit ,van de eierstok terugkeert en daarmee ook weer menstruaties. Dit wordt vooral gezien na chemotherapie of bestraling. Daarbij geldt dat dit vaker voorkomt als de behandeling op jongere leeftijd heeft plaatsgevonden.

Climacterium

de levensfase van de vrouw waarin verschijnselen van een sterk wisselende hormoon  productie opvalt; meestal in de vorm van menstruatie veranderingen en het krijgen van opvliegers en daarmee samenhangende klachten (moeheid, labiliteit).