Verandering menstruatie tijdens de overgang

De menstruatiecyclus

De menstruatie begint in de puberteit en stopt in de overgang. De menstruatiecyclus wordt gestuurd door een combinatie van hormonen, waarvan het door de eierstokken geproduceerde oestrogeen en progesteron de belangrijkste zijn. In een normale menstruatiecyclus is er een evenwicht tussen oestrogeen en progesteron. Dit hormoonevenwicht zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies (het endometrium) maandelijks opgebouwd en weer afgestoten wordt. Dit afstoten is de menstruatie.

Normale menstruatie-cyclus

De cyclus begint op de eerste dag van de menstruatie en duurt tot de eerste dag van de volgende menstruatie. Een cyclus tussen de 21 en 35 dagen wordt als normaal beschouwd. Het aantal dagen bloedverlies kan variëren tussen één en zeven dagen.

Menstruatie tijdens de overgang

De menstruatie tijdens de overgang verandert doordat de hormoonproductie van oestrogeen en progesteron in de eierstokken gaat afnemen (hormonale disbalans). De menstruatie wordt hierdoor onregelmatiger en de overgang begint vaak met menstruaties die sneller op elkaar volgen. Later worden de tussenpozen tussen twee menstruaties vaak langer. Dit heeft tot gevolg dat het baarmoederslijmvlies de maand erop dikker is opgebouwd en de volgende menstruatie gepaard gaat met meer bloedverlies en verlies van stolsels.

Uiteindelijk blijft de menstruatie helemaal weg. Doordat de afname van hormonen meestal niet geleidelijk verloopt, maar met horten en stoten, kan dit aanleiding zijn tot wisselende klachten.

VidO_Silhouette_Vrouw_03_Wit

Menstruatieklachten tijdens de overgang

  • Menstruatie met kortere tussenpauzes
  • Menstruatie met langere tussenpauzes
  • Langduriger menstrueren (let bij langdurig en hevig menstrueren op voor een ijzertekort)
  • Korter durende menstruatie
  • Heviger menstrueren (soms gepaard gaande met verlies van stolsels)
  • Pijnlijke menstruatie
  • Meer klachten voor/tijdens de menstruatie, PMS (Pre-Menstrueel-Syndroom) klachten
  • Een combinatie of afwisseling van één of meer van bovenstaande verschijnselen

Wanneer is onderzoek nodig?

De menopauze is een natuurlijk, biologisch proces, geen medische aandoening. Maar lichamelijke klachten zoals hevig vaginaal bloedverlies, bloedarmoede en gebrek aan energie kunnen wel degelijk het dagelijks leven verstoren. Dan is nader onderzoek aan te raden om andere oorzaken van menstruatieklachten, zoals vleesbomen, poliepen of een infectie uit te sluiten en een behandeling te overwegen. Meer informatie over hevig menstrueel bloedverlies is te vinden via HMB of de Richtlijn HMB voor professionals.

Bij bloedverlies meer dan een jaar na de laatste menstruatie (post menopauzaal bloedverlies) is een bezoek aan de arts noodzakelijk. Alhoewel bij de meeste gevallen de oorzaak van dit bloedverlies niet ernstig is, moet de mogelijkheid  van baarmoederkanker uitgesloten worden.

Welke onderzoeken zijn mogelijk?

  • Allereerst zal de arts een gynaecologisch onderzoek doen om de baarmoedermond te bekijken en vervolgens inwendig onderzoek om de grootte en de vorm van de baarmoeder te beoordelen; soms worden er ook cellen van de baarmoedermond afgenomen (een uitstrijkje) en zo nodig worden er met een soort rietje (Pipelle) cellen uit de bovenkant van de baarmoeder genomen. Deze cellen worden onder een microscoop bekeken om met zekerheid vast te stellen dat er geen sprake is van een kwaadaardige aandoening
  • Met een echo kunnen afwijkingen van de baarmoeder, zoals vleesbomen en poliepen opgespoord worden
  • Soms wordt er door de gynaecoloog met een dun kijkbuisje (hysteroscoop) via de schede in de baarmoeder gekeken; dit heet een hysteroscopie
VidO_Silhouette_Vrouw_04_Zwart

Behandelingen menstruatieklachten

Er zijn veel verschillende behandelingen mogelijk.
Het betreft altijd een behandeling “op maat”.

Pil of hormoonspiraaltje

Als er geen poliepen of myomen zijn gevonden, is de pil of een hormoonspiraaltje (Mirena) een eenvoudige oplossing. Overmatig bloedverlies kan dan tot wel 80% afnemen. Soms heeft hormoontherapie bij menstruatieklachten tijdens de overgang de voorkeur boven de pil.

Hysteroscopie

Als het onderzoek poliepen of vleesbomen in de baarmoederholte laat zien dan, worden deze meestal hysteroscopisch verwijderd.

 

Endometriumablatie

Niet elke vrouw geeft de voorkeur aan hormoontherapie. Een behandeling waarbij door de gynaecoloog het baarmoederslijmvlies wordt weggehaald met radiofrequentie-energie (NovaSure behandeling) of door middel van verhitting (Thermablate of Thermachoice) kan bij overmatig bloedverlies uitkomst bieden. Deze behandeling bevat dus geen hormonen. De klachten verdwijnen hierdoor meestal voorgoed.

Voor verdere informatie verwijzen we naar de Consultkaart Hevig Menstrueel Bloedverlies (HMB) van de NVOG.

Vond je deze informatie interessant?