Vrouwen in de overgang hebben vaker last van migraine
1 op de 3 vrouwen krijgt ooit in haar leven een migraineaanval. Migraine komt bij vrouwen drie keer vaker voor dan bij mannen. Tijdens de overgang verergert migraine vaak, of ontstaat het voor het eerst. Waardoor komt dit?
Erfelijke factoren en geslachtshormonen als belangrijke spelers
Gisela Terwindt, neuroloog verbonden aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), heeft jarenlang gewijd aan het onderzoeken van de hersenaandoening migraine. Ze legt uit: “We weten inmiddels dat migraine sterk erfelijk is en dat talloze genetische factoren een rol spelen in het ontstaan ervan.” Maar wat misschien nog intrigerender is, is het feit dat vrouwen vaker getroffen worden door migraine ten opzichte van mannen. Terwindt vervolgt: “Vrouwen ervaren vaak migraine op specifieke momenten in hun leven. Voor de pubertijd lijken zowel jongens als meisjes ongeveer even vaak last te hebben van migraine. Echter, na de pubertijd ervaren meisjes maar liefst drie keer zo vaak migraine, en het is niet ongewoon dat migraine zich voor het eerst manifesteert tijdens deze levensfase.”
Opmerkelijk genoeg wordt doorgaans een verbetering in migraineklachten waargenomen tijdens de zwangerschap. Toch kan migraine tijdens de overgang juist weer verergeren of zelfs voor het eerst optreden. Dit heeft geleid tot een diepgaand onderzoek naar de rol van hormonen als mogelijke oorzakelijke factor door een samenwerking tussen farmacologen, neurologen en gynaecologen.
De zoektocht naar de oorzaak van hormonale migraine
Migraine is een aandoening die vaak rond de menstruatie en de overgang van vrouwen de kop opsteekt. Britt van der Arend, arts-onderzoeker bij de LUMC Hoofdpijnonderzoeksgroep, legt uit: “We kijken nu vooral naar oestrogeen en progesteron, twee van de belangrijkste groepen geslachtshormonen. Deze hormonen zijn bij velen bekend omdat ze ook in de gecombineerde anticonceptiepil voorkomen.”
Onderzoek heeft aangetoond dat migraine bij vrouwen vaak ontstaat rond de eerste dag van de menstruatie, wanneer er een plotse daling van oestrogeen en progesteron optreedt. Deze daling is uniek voor dit moment in de menstruatiecyclus en heeft geleid tot de theoretische vraag: “Verlaagt deze hormonale schommeling de drempel voor het krijgen van een migraineaanval?” Ook tijdens de overgangsfase hebben vrouwen vaker schommelingen in deze geslachtshormonen.
De WHAT-Studie
De WHAT-studie (Women, Hormones, Attacks and Treatment) is ongeveer vijf jaar geleden gestart en richt zich specifiek op de relatie tussen vrouwen, migraine en hormonen. De studie omvat drie delen. Het eerste deel, een dagboekstudie naar individuele oorzaken van migraine, richtte zich specifiek op migraineaanvallen tijdens de menstruatie. Deze migraineaanvallen bleken vaak ernstiger, langer van duur en minder goed reagerend op medicatie, of de hoofdpijn kwam sneller terug. Deze bevindingen vormden het startpunt voor het tweede deel (hormoonmetingen) en het derde deel (een trial met de anticonceptiepil) van het onderzoek, die momenteel lopen.
De noodzaak van gedegen onderzoek
Gedegen onderzoek is van essentieel belang. Veel vrouwen krijgen al anticonceptiepillen of een spiraal voorgeschreven, zonder te weten hoe deze moeten worden gebruikt in relatie tot migraine. Dr. Terwindt benadrukt: “Er is nog niet voldoende onderzocht hoe deze benadering werkt. Er zijn twee risico’s: ten eerste kunnen vrouwen de pil voorgeschreven krijgen, maar wordt hun niet verteld dat ze de stopweek moeten overslaan. Hierdoor vindt de hormonale schommeling nog steeds plaats, wat betekent dat de pil niet effectief is tegen migraine. Ten tweede is de pil geen onschuldig middel; er zijn bijwerkingen, en er is een licht verhoogd risico op een herseninfarct of hartinfarct. Het zomaar beginnen met de pil kan dus meer kwaad dan goed doen.”
De toekomst: een hormoonpil specifiek voor migraine
Wat brengt de toekomst voor vrouwen met hormonale migraine? Terwindt en Van der Arend hopen dat de WHAT-studie nog meer raadsels rondom migraine kan ontrafelen. Ze hopen zelfs op de ontwikkeling van een hormoonpil, specifiek ontworpen voor de behandeling van migraine. Deze pil zal hopelijk lichter zijn dan de anticonceptiepil en minder bijwerkingen geven.
Meer informatie over de WHAT-Studie en deelname
Wil je meer weten over de WHAT-studie of overwegen om deel te nemen aan dit onderzoek? Dat is mogelijk! Hier kun je meer informatie vinden over de WHAT-studie en hoe je kunt deelnemen.